Wheelchair Etiquette (Μάλλον Part 1)

Ας υποθέσουμε ότι υπάρχει ένα πρωτόκολλο (etiquette). Ένα σαβουάρ βιβρ για το πώς να συμπεριφέρεσαι απέναντι σε ένα άτομο που χρησιμοποιεί αναπηρικό αμαξίδιο. Ποιο είναι αυτό;

Ας πούμε για αρχή κάποια βασικά σημεία:

1)      Ο όρος είναι «Άτομα με Αναπηρία» (ΑμεΑ). Άτομα, ή άνθρωποι αν θες, ή ακόμη άντρες και γυναίκες με αναπηρία. ΌΧΙ παιδιά! Σταμάτα να μας αποκαλείς παιδιά όταν αναφέρεσαι σε ενήλικα άτομα.

By Leo Reynolds

π.χ. «Πρέπει να τα βοηθήσουμε αυτά τα παιδιά», λέει κάποιος και η φράση αυτή από μόνη της έχει ένα σωρό θέματα. Το λέει όμως και εννοεί μια ομάδα ανθρώπων με αναπηρία που έχουν περάσει όλοι τα σαράντα. Δεν είναι γλυκό να μας λες «παιδιά», είναι μειωτικό, αφού τα ανήλικα παιδιά θεωρούνται ότι δεν μπορούν να πάρουν σοβαρές αποφάσεις μόνα τους.

2)      2^ο σκέλος του «Άτομα με Αναπηρία» (ΑμεΑ). Όχι άτομα με ειδικές ανάγκες (λάθος όρος), και σίγουρα όχι άτομα με ιδιαίτερες ικανότητες. Αυτό το τελευταίο ειδικά είναι γελοίο. Τι θα πει ιδιαίτερες ικανότητες; Ναι, εγώ είμαι η Catwoman και ελάτε να σας γνωρίσω την παρέα μου. Ο Superman, ο Spiderman και ο Batman! Όποτε ακούω αυτή τη φράση «άτομα με ιδιαίτερες ικανότητες» νομίζω ότι κάποιος με καλοπιάνει γιατί κάτι θέλει να κερδίσει από μένα. Ακούγεται σαν «γλείψιμο».. και, πιστέψτε με, όχι με την καλή έννοια.

3)      Μην ακουμπάς τα πράγματά σου στο χερούλι του αμαξιδίου, χωρίς να ρωτήσεις. Το αμαξίδιο είναι η επέκταση του εαυτού μου. Είναι δικό μου κομμάτι και ο προσωπικός μου χώρος. Θα σου άρεσε εσένα να κρεμούσα την τσάντα μου και το παλτό μου στον ώμο σου;

4)      Προσπάθησε να διατηρήσεις μια φυσιολογική στάση απέναντί μου, αυτή που θα είχες με οποιονδήποτε άλλο. Μη με αγνοείς όταν σου μιλάω μόνο και μόνο επειδή βρίσκομαι πιο χαμηλά σε ύψος από εσένα. Από την άλλη μην υπερπαινεύεις καθετί που λέω, μοιάζει με πατρονάρισμα.

5)      Δε με ενοχλεί καθόλου να με ρωτάς και να μιλάμε για την αναπηρία μου ή για το πώς την αντιμετωπίζω. Είναι ένα θέμα με το οποίο έχω εξοικειωθεί εδώ και χρόνια και έχει πάψει να με σοκάρει, οπότε μπορείς να με ρωτήσεις τα πάντα. Απλώς, μη με ρωτήσεις από το πρώτο λεπτό που με γνώρισες, (σκέψου να προχωρούσα στο δρόμο και να έπρεπε να σταματάω κάθε τόσο για να απαντώ σε όλους. Θα τρελαινόμουν) εκτός αν έχεις κάποιο σοβαρό λόγο στο μυαλό σου, τον οποίο οφείλεις να μου τον εξηγήσεις.

6)      Κάτι βασικό. Είμαστε ίσοι, δεν είμαστε ίδιοι. Έχουμε ίση αξία ως άνθρωποι, αλλά εγώ εξακολουθώ να έχω μια αναπηρία. Και κάθε αναπηρία έχει τις προεκτάσεις της στη ζωή ενός ανθρώπου με διάφορους τρόπους. Τρόπους που ίσως να μην μπορείς καν να φανταστείς!

7)      Μη σπεύσεις να με βοηθήσεις αν δεν σου το ζητήσω. Αν με δεις να δυσκολεύομαι, απλώς ρώτησέ με αν θέλω βοήθεια. Ως ενήλικο άτομο λογικά ξέρω τι θέλω και θα σου απαντήσω ανάλογα.

8)      Το ότι έχω δραστηριότητες δεν με κάνει διαφορετικό από οποιοδήποτε άλλο άτομο έχει δραστηριότητες. Δεν υπάρχει κάτι αξιοπερίεργο σε αυτό. Ούτε στο γεγονός ότι εργάζομαι. Μη μένεις άναυδος όταν ακούς ότι ασχολούμαι με τόσα πράγματα. Και επίσης μη βγάζεις ζήλειες αν σε κάποια πράγματα τυχαίνει να είμαι καλύτερη από εσένα. Έχω μια αναπηρία. Δεν είμαι ανίκανη. Και ναι, μπορεί να καταφέρνω κάποια πράγματα καλύτερα από σένα όπως κι εσύ καταφέρνεις κάποια άλλα καλύτερα από εμένα. Είμαστε ίσοι είπαμε, remember?

9)      Μην εμποδίζεις το παιδί σου να μου μιλήσει και να με ρωτήσει για τα κουμπάκια που ανάβουν στο αμαξίδιό μου. Ειδικά όταν με βλέπεις να του απαντάω και να του εξηγώ. Εκπαιδεύω τη νέα γενιά εκείνη την ώρα, δε θα ήθελα να μεγαλώσει και να με φοβάται.

10)  Είμαι ανάπηρη, όχι άρρωστη. Αυτά τα δυο είναι τελείως διαφορετικά. Σε παρακαλώ, μην τα μπερδεύεις.

Θα σταματήσω εδώ για την ώρα. Πιθανότατα θα ακολουθήσει και δεύτερο post κάποια στιγμή, γιατί σίγουρα δεν τα έχω αναφέρει όλα. Εύχομαι να βοηθήσουν αυτά και να γεννήσουν σκέψεις.

Τέλος θα ήθελα να τονίσω ότι ακόμη κι αν δεν μπορείς να τα θυμάσαι όλα, το πιο σημαντικό που χρειάζεται να έχεις στο μυαλό σου όταν συναναστρέφεσαι κάποιο άτομο με αναπηρία, είναι να επικεντρώνεις την προσοχή σου στο ίδιο το άτομο και όχι στην αναπηρία του.