Είμαστε πανέμορφες!

Προχθές έγραψα το παρακάτω κείμενο για την Κίνηση Καλλιτεχνών με Αναπηρία, της οποίας είμαι μέλος. Το παραθέτω κι εδώ:
"Κερί, τσιμπιδάκι, δίαιτα, βάση για μέικαπ, μάσκαρα, eyeliner, σκιά, άβολα παπούτσια, στενά ρούχα, αποκαλυπτικά μπικίνι, και πάντα μα πάντα πλατιά χαμόγελα (από εκείνα που διαφημίζουν οδοντόκρεμες), παντός καιρού, με ήλιο και βροχή.
Από πότε θεωρείται ως καθολική γυναικεία ομορφιά η εικόνα μιας νέας γυναίκας με λεπτή μέση, μακριά μαλλιά με τρέσες και λεπτά μακριά πόδια; Επιπλέον, πόσες γυναίκες ταιριάζουν σε αυτή την περιγραφή; Γιατί λοιπόν να γιορτάζουμε αυτή την εικόνα; Γιατί να αποδεχόμαστε διαγωνισμούς ομορφιάς; Σε τελική ανάλυση, πρέπει να είναι η ομορφιά αντικείμενο διαγωνισμού;

Ως γυναίκες με αναπηρία αλλά και ως φεμινίστριες ακούγεται τουλάχιστον οξύμωρο όχι μόνο να αποδεχόμαστε τέτοιους διαγωνισμούς αλλά πόσο μάλλον να παίρνουμε και μέρος σε αυτούς!

Διάβασα πρόσφατα για την Katie Knowles, ένα μοντέλο με αναπηρία, η οποία γίνεται για πρώτη φορά φιναλίστ σε διαγωνισμό ομορφιάς στο Ηνωμένο Βασίλειο και ελπίζει, λέει, ότι θα αλλάξει έτσι τις προκαταλήψεις απέναντι στην αναπηρία. Πώς γίνεται να αλλάξεις προκαταλήψεις συμμετέχοντας σε ένα διαγωνισμό που έχει ως βασικό έρεισμά του τη Διάκριση όχι προσωπικών επιτευγμάτων αλλά της ίδιας της φυσικής μας εμφάνισης;

Δεν είναι δυνατόν να μιλάμε και να αγωνιζόμαστε για μια ιδανική κοινωνία που αποδέχεται την ποικιλομορφία και ταυτόχρονα να συμμετέχουμε σε ένα διαγωνισμό που εντάσσει την ομορφιά μέσα σε συγκεκριμένα πρότυπα. Είναι αντιφατικό!

Ας το εξηγήσω με ακόμη πιο απλά λόγια.

Από τη μια, ως Άτομα με Αναπηρία, αντιμαχόμαστε και οφείλουμε να αντιμαχόμαστε τα διάφορα πρότυπα κανονικοποίησης των ανθρώπων (όπως π.χ. οι όρθιοι είναι "κανονικοί" ενώ οι άνθρωποι σε αμαξίδια δεν είναι). Τέτοιου είδους πρότυπα οδηγούν σε διακρίσεις και στιγματιστικές συμπεριφορές και γι' αυτό τα αποκηρύσσουμε. Σύμφωνοι; Υποστηρίζουμε επίσης ένθερμα, ότι είμαστε όλες/οι διαφορετικές/οί, ότι υπάρχει ποικιλομορφία στη φύση και θα έπρεπε κατ' επέκταση να υπάρχει και στην κοινωνία μας. Μια κοινωνία όμως που αποδέχεται πραγματικά την ποικιλομορφία δεν μπορεί παρά να "βλέπει" την ομορφιά παντού γύρω της. Όλες/οι είμαστε όμορφες/οι, καθεμιά/καθένας με το δικό της/του τρόπο.

Κι όμως.

Ένας διαγωνισμός ομορφιάς υποστηρίζει το ακριβώς αντίθετο. Η ομορφιά μπαίνει σε κουτάκια και υπόκειται σε κριτική. Τοποθετώντας την ανθρώπινη -συχνότερα τη γυναικεία- ομορφιά σε διαγωνισμό, αποδέχεσαι εξ ορισμού ότι κάποιες/οι είναι πιο όμορφες/οι. Αν το αποδέχεσαι αυτό, τότε θα πρέπει να έχεις ορίσει και κάποια κριτήρια για να επιλέξεις εκείνες/ους που είναι πιο όμορφες/οι. Κριτήρια όχι προσωπικά -το προσωπικό γούστο είναι άλλη υπόθεση- κριτήρια που για να γίνουν αποδεκτά από περισσότερους, βαφτίζονται ως "αντικειμενικά", όμως στην ουσία αφορούν σε κριτήρια που δια-κρίνουν τους ανθρώπους και συνήθως έχουν ως βάση τα τρέχοντα κοινωνικά κανονικοποιημένα πρότυπα. Και κάπου εδώ "κλείνει" ο συλλογιστικός μας κύκλος αφού επιστρέψαμε πάλι εκεί απ' όπου ξεκινήσαμε, δηλαδή στα κριτήρια κανονικοποίησης και στα πρότυπα της ομορφιάς. Ξαναδιαβάστε, αν θέλετε, την αρχική πρόταση του συλλογισμού και θα διαπιστώσετε πως εξαρχής τα αποκηρύξαμε. Όπερ έδει δείξαι λοιπόν.

(Στη φωτογραφία η πανέμορφη Alison Lapper, ακτιβίστρια και εικαστικός με αναπηρία άγαλμα της οποίας κοσμούσε την Trafalgar Square μέχρι το 2007. Η ίδια πόζαρε γυμνή και εγκυμονούσα και θα λέγαμε ότι η ζωή και το έργο της έρχεται ριζικά σε αντίθεση με τα κανονιστικά πρότυπα των διαγωνισμών ομορφιάς)".

Απολλωνία Τσαντά

Σεναριογράφος - Γυναίκα με Αναπηρία

Μέλος Κίνησης Καλλιτεχνών με Αναπηρία

Πατήστε εδώ για την Κίνηση Καλλιτεχνών με Αναπηρία